Ban đầu chùa có nhiều tên gọi khác nhau: người Pháp gọi là chùa Đa Kao hoặc Empereur de Jade, còn người Việt gọi là chùa Ngọc Hoàng, người Hoa gọi là Ngọc Hoàng điện, đến năm 1982 mới đổi tên thành chùa Phước Hải. Có một học giả người Pháp từng nhận xét: “Đây là ngôi chùa đẹp nhất ở Nam phần và thú vị nhất do có các tư liệu quý về tôn giáo của người Hoa ở Đông Dương”.
Chùa Phước Hải do sư tổ Lưu Minh (người Trung Quốc) sang xây dựng vào năm Nhâm Thìn (1892), đến năm Canh Tý (1900) thì chùa được hoàn thành và làm lễ khánh thành vào năm 1906. Theo học giả Vương Hồng Sển: “Lưu Minh ăn chay ròng, giữ đạo Minh sư, lập chí quyết lật đổ nhà Mãn Thanh, xuất tiền lập chùa vừa để thờ phượng, vừa để làm nơi hội kín”. Sau này, theo thời gian chùa Phước Hải bị xuống cấp nên phải tiến hành trùng tu nhiều lần vào các năm 1943, 1958, 1985, 1986 và mới nhất là vào năm 2006.
Khác với khuôn viên rộng lớn, rợp mát cây xanh bên trong, cổng chùa và con đường Mai Thị Lựu phía trước mặt đều có chung đặc điểm là khá nhỏ. Chùa có tường rào bao bọc kiên cố, gồm “Ngọc Hoàng cung, Thủy Nguyệt cung” bên phải và “Ngọc Hư cung” bên trái. Vị thần tối cao được thờ phụng tại đây là Ngọc Hoàng thượng đế. Ngoài ra, trong chùa còn thờ Phật, bồ tát và các vị thần. Bên dưới điện thờ Ngọc Hoàng có đặt 7 bài vị. Bài vị lớn nhất đặt ở giữa có ghi hàng chữ “Ngọc Hoàng đại thiên chuyên cung cao thượng đế”, còn các bài vị khác ghi một số các vị thần như: Nam tào, Bắc đẩu, Hoa Đà tiên sư, Tề Thiên đại thánh, Quan thánh đế quân, Thần Nhật, Nguyệt. Ở gian phía trái từ cổng chính bước vào, là nơi trang trọng thờ Kim Hoa thánh mẫu và 12 mụ bà (Mẹ sanh - Mẹ độ).
Phòng thờ Kim Hoa thánh mẫu coi sóc việc sinh nở ở trần gian và tượng 12 mụ bà đặt bên dưới để cầu con, cầu tự thu hút các bậc cha mẹ hiếm muộn khắp thập phương. Những người bán nhang vào cúng viếng tại chùa cho biết người đến cầu tự sẽ buộc sợi chỉ màu đỏ vào cổ tay và mang bộ đồ nhang đèn (thường mua ở trước cổng) vào khấn vái. Vì có nhiều cặp thành công nên tiếng lành đồn xa và tục lệ này vẫn còn tồn tại tới ngày nay.
Các ngày lễ lớn nhất trong năm của chùa là mùng 9 và 10 tháng giêng âm lịch, trong đó mùng 9 là vía Ngọc Hoàng thượng đế (gọi nôm na là vía trời), mùng 10 là ngày vía đất đai. Ngôi chùa này có ảnh hưởng lớn trong đời sống tinh thần, tâm linh không chỉ của người Hoa, người Việt quanh vùng, mà còn cả du khách thập phương. Trong kháng chiến chống Mỹ, ngôi chùa cũng từng là cơ sở do hòa thượng Thích Vĩnh Khương tổ chức nuôi giấu cán bộ cách mạng.
